Begin maart vertrok Dina Dror, verbonden aan het Hulpcentrum Jeruzalem, naar Moldavie. Ze maakt deel uit van een groot IsraAID team, dat na een lange reis via Oostenrijk en Roemenie in Kichinev is neergestreken. De delegatie bestaat uit een mobiele medische kliniek met artsen en verpleegkundigen, een onderwijsteam dat opvangcentra voor jonge kinderen opzet en een psychologisch team, waar Dina deel van uitmaakt.
Dina, wat waren je eerste indrukken?
De mensen in Moldavië hebben een hart van goud. Ze stellen hun huizen open, ook al zijn ook zij bang dat de oorlog hen zal bereiken. Bij elkaar zijn er in de stad 45 opvangcentra voor vluchtelingen opgezet, waarvan één uitsluitend voor vrouwen en kinderen tot vijf jaar. Ik bewonder hoe dit kleine land, met slechts 2,1 miljoen inwoners, vluchtelingen behandelt. Met respect, medemenselijkheid en mededogen.
Kan je vertellen over jouw werkzaamheden?
Ik geef workshops aan vrijwilligers die aan de grens werken en aan vrijwilligers van lokale organisaties. Bijvoorbeeld een workshop van maar liefst acht uur, waarin we probeerden te doorgronden wat angst is, hoe het volwassenen en kinderen beïnvloedt, wat veerkracht is en hoe je veerkracht kunt mobiliseren. Het was heel bevredigend om materiaal te gebruiken waar we in de Hulpcentra van Elah regelmatig mee werken. Voor de lokale bevolking is dit is geheel nieuwe kennis. Aan het einde van de training vraag ik ze om in hun handpalm te tekenen en hun innerlijke krachten op te schrijven.
Maar vandaag ben ik in het centrum genaamd Moled Expo waar we een veilige kinderhoek hebben ingericht. De meisjes willen vooral in de keuken spelen en eten klaarmaken voor iedereen, en de jongens doen oorlogsspelletjes. Ze bouwen van Lego geweren, muren en forten, en bombarderen elkaar. De schilderhoek is erg populair. De meeste kinderen schilderen hun huis en familie.
Welke verhalen hoor je?
Het zijn allemaal moeilijke verhalen. Iedereen vertelt dat ze lange uren in de schuilkelders hebben gezeten of in de gangen van gebouwen. Ze zagen met hun eigen ogen hoe vliegtuigen hun stad bombardeerden.
Gisteren bij de grens kwamen we een heel oude vrouw tegen met een tas in haar hand. Ze vertelde dat ze in het dorp melk ging kopen. Toen ze thuiskwam, had ze geen huis meer. Platgebombardeerd. Ze liep twee dagen met die zak melk naar de grens.
Of neem het verhaal van Tania, een vrouw van ongeveer 45jaar oud, die stilletjes stond te huilen Ze komt uit Nikolaev, een havenstad die bijna volledig werd verwoest door de bombardementen. Op aandrang van haar man is ze met hun 13-jarige dochter en hond gevucht. Maar ze voelt zich totaal verloren en bezorgd. Ze heeft geen familie in het buitenland, en de helft van het gezin moest ze achterlaten. Haar man en twee oudere zonen zijn in Oekraine gebleven om te vechten.
Wat doet dat met jou?
Het is enorm aangrijpend om mensen te ontmoeten die rauw uit oorloggebied komen. En je merkt dat ons gevoel van identificatie heel groot is. Het gaat om mensen die net als wij in een westerse wereld leven, vrouwen als ik uit de middenklasse, met kinderen, een huis en een hyptheek, die plotseling alles moeten achterlaten. In het algemeen zijn de vrouwen goed opgeleid en hebben banen in het onderwijs, de zorg of andere beroepen waar ze goed van kunnen leven. Vorige week stonden ze nog bij Zara en Mango, en nu zijn ze plotseling vluchtelingen met een koffertje in hun hand en stapels biljetten die geen cent meer waard zijn. Ze moeten zelf uitzoeken waar ze naartoe gaan, en hun hart is verscheurd tussen de kinderen die ze hebben weten te redden en degenen die achterbleven. Het is erg moeilijk dat aan te zien.
Wat is de bestemming van de vluchtelingen?
Tot nu toe zijn bijna 200.000 vluchtelingen hier gepasseerden op het ogenblik verblijven er 100.000 in de centra. De meeste mensen blijven slechts een aantal dagen in Kishinev om vast te stellen naar welk land in Europa ze kunnen doorreizen. De overheid brengt hen gratis met bussen naar Polen, Duitsland en Roemenie. Veel gezinnen hebben een voorkeur voor Duitsland, vanwege de goede voorzieningen die ze daar hebben voor vluchtelingen. Maar al met al is de onzekerheid enorm groot en zijn de moeders erg gespannen.