In het geval dat een zwangerschap niet eindigt met de geboorte van een levende baby, spreken we van ‘zwangerschapsverlies’. Sterft de vrucht voor 22 weken, dan duiden we dat in Israël aan als een ‘natuurlijke abortus’, terwijl zwangerschapsverlies na 22 weken wordt gedefinieerd als de ‘geboorte van een doodgeboren foetus’. Dat laatste wordt ook wel een ’doodgeboorte’ genoemd.

In ontwikkelde landen komt doodgeboorte voor bij minder dan één procent van de zwangerschappen. In Israel ligt het aantal volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek nog iets lager: in 2016 zijn 1.226 doodgeboorten geregistreerd ofwel 0,6% van alle geboorten dat jaar.

Hoewel een doodgeboorte zeldzaam is, kennen we bijna allemaal wel vrienden of familieleden die deze moeilijke ervaring hebben doorstaan. Moeilijk is het allereerst voor de ouders die de baby verliezen, maar ook voor de kring van familie en vrienden om hen heen, die meestal niet weten hoe met zo'n verlies om te gaan. In onze samenleving wordt een doodgeboorte niet op een rij gezet met het verlies van een levend persoon, en er bestaan eigenlijk geen gebruiken of rituelen voor deze situatie. Erger nog, in het verleden werd het verdriet van de ouders meestal ontkend en werden de ouders aangemoedigd zich liever te concentreren op een nieuwe zwangerschap dan te rouwen over het doodgeboren kindje.

Vandaag de dag bestaat meer begrip en legitimatie om over het verlies te praten en te rouwen. Ook wordt steeds meer erkend dat de ervaring niet alleen ingrijpende gevolgen heeft voor de vrouw, maar voor beide partners, voor ieder van hen persoonlijk, voor hun partnerrelatie, voor het gezin dat ze misschien al hebben, en voor hun sociale leven.

Zwangerschappen gaan meestal gepaard met grote opwinding, hoge verwachtingen en sterke emoties, te beginnen met de planning van de bevalling tot en met de opvoeding van het ongeboren kind. Wat voor kindje krijgen we, en wat voor een ouder zal ik zijn? Zwangerschapsverlies betekent daarom niet alleen het verlies van het kind, maar ook van al de fantasieen, hoop en verwachtingen die erbij horen. Zo’n verlies roept heftige emoties, geeft een sterk gevoel van controleverlies,en veroorzaakt reacties van rouw.

Ieder rouwproces verloopt anders, afhankelijk van de persoon en de omstandigheden van het verlies. Maar zoekend naar een rationale verklaring voor de dood, voelen bijna alle ouders zich na zwangerschapsverlies angstig, boos en somber, en worden ze geplaagd door schuldgevoelens. Veel ouders voelen zich na een doodgeboorte beperkt in hun dagelijks functioneren, en hebben de neiging zich afzijdig te houden, sociale activiteiten en mensen te mijden. Ze missen de baby.

Zoals gezegd rouwen in geval van zwangerschapsverlies niet alleen de ouders, maar ook hun naaste familieleden. Ieder van hen reageert anders en ervaart het gemis en het verdriet op zijn of haar eigen manier.

In het kort:

-Voor zwangerschapsverlies bestaan geen vaste en gereguleerde rouwrituelen. Iedere ouder en ieder echtpaar moet voor zichzelf de juiste manier te vinden om te rouwen.

-Het gebeurt vaak dat echtparen na doodgeboorte niet echt met elkaar praten, uit angst de ander pijn te doen. Het gevolg is dat beide ouders in hun eentje moeten rouwen. Na verlies is juist de communicatie tussen partners erg belangrijk. Het contact kan helpen en een bron van veerkracht vormen.

-Het is belangrijk dat ouders de omgeving bij hun verlies betrekken en laten weten wat ze nodig hebben. Soms houden vrienden en familie afstand uit verlegenheid en onwetendheid. Het is daarom goed om bestaande behoeften kenbaar te maken, zodat nabestaanden de steun en hulp kunnen krijgen die ze nodig hebben.

-De verwerking van doodgeboorte is een moeilijk, ingewikkeld en soms langdurig proces. Het is belangrijk om jezelf de tijd te geven om de ervaring teverwerken, en een plaats te geven aan het verdriet en de rouw.

-Zelfs jaren na zwangerschapsverlies kan het zinvol zijn om in therapie te gaan, hetzij individueel, met je partner, of samen met lotgenoten.

Als jij zwangerschapsverlies hebt meegemaakt en daarover wilt praten, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen. De staf van Elah staat voor je klaar.

‍